De droom van een utopia, een ideale samenleving, is al zo oud als de mensheid zelf. De werkelijkheid blijkt echter weerbarstig. Doorgaans ontaarden utopische samenlevingen in dystopieën: plaatsen zoals Noord Korea, Islamitische Staat of Jonestown, waar me maar beter zo snel mogelijk uit weg kan vluchten. Hoe kunnen utopia’s wél werken?
Bovenstaande video is niet bemoedigend. Toch zijn er ook geslaagde utopische samenlevingen. Zoals de onze, die ooit ook begon als utopie. De vrije, democratische samenleving begon ooit als utopie, want de main stream mening was dat het volk te dom is om voor zichzelf te zorgen, laat staan vertegenwoordigers aan te wijzen. Ook kloosterordes bestaan al zo’n zeven eeuwen of meer, denk bijvoorbeeld aan de Benedictijnen en boeddhistische kloosterordes. Wel moet gezegd worden dat kloosterordes tegenwoordig een kwijnend bestaan lijden door de ontkerkelijking.
Minder bekende voorbeelden van geslaagde utopieën zijn bijvoorbeeld het Andalusische dorpje Marinaleda, waar een communistische samenleving van rond de drieduizend mensen al veertig jaar functioneert. Iedereen verdient hetzelfde salaris. De toekomst van Marinaleda is echter onzeker volgens deze documentaire, omdat de jongere generatie minder communistisch is. Ook is er kritiek. Voor wie kritiek heeft op de burgemeester, is er geen werk. Een eigen bedrijf opzetten is ook niet eenvoudig, laat staan een filiaal openen van een keten. Wat overigens wel weer een goed idee is. Ook blijken er onvoldoende banen voor iedereen buiten de oogsttijd, waardoor veel dorpelingen afhankelijk zijn van de karige Andalusische werkloosheidsuitkering van 400 euro per persoon.
Utopia’s kunnen werken, als ze overeenstemmen met de menselijke aard en met de natuurlijke omgeving. Succesvolle utopia’s, zoals Marinaleda en kloosters, bestaan meestal uit gezinnen, of uit leden van één sekse. Er moet sprake zijn van een prikkel om te werken en van een bestaansbron.
De Matrimandir in Auroville. is het spiritueel centrum van deze utopische stad in Pondicherry, India. De meningen zijn verdeeld over het succes.
Het bericht Video: tien mislukte utopia’s verscheen eerst op Visionair.