Er is een eenvoudige test om te bepalen hoe nuttig een bepaalde beroepsgroep is. Wat gebeurt er als ze in staking gaan voor, zeg, een week? Opmerkelijk genoeg worden de meest onmisbare beroepen het slechtst betaald. Hoe kan dat?
De Ierse bankstaking van 1970
Een van de langdurigste stakingen uit de geschiedenis is die van de Ierse banken in 1970. De duur van de staking was werkelijk catastrofaal: bijna een half jaar. Toch liep de Ierse economie geen schrammetje schade op. Het geheim: de Ierse pub[1] [2]. De ‘publicans’ lieten klanten geregeld op de pof drinken. Zij konden dus goed inschatten welke klanten wanbetalers waren en welke niet. De pubeigenaars traden dus op als middle men voor het verwerken van de cheques, die in die tijd massaal werden gebruikt voor het doen van grote betalingen.
Ook nu blijkt uit de opkomst van crowdfunding en bitcoin, die de kerndiensten van banken overnemen, dat bankiers, in de woorden van ex-ABN Amro-directeur Rijckman Groenink, gemist kunnen worden.
Pubs namen de rol van banken over in het Ierland van 1970. Bron: Wikimedia Commons
We kunnen dus concluderen, dat bankiers eigenlijk helemaal zo nodig niet zijn; dat de exorbitante salarissen die financials zichzelf toekennen, niet door hun toegevoegde waarde worden gerechtvaardigd.
De Nederlandse schoonmaakstaking van 2012
Heel anders waren de gevolgen van de landelijke staking van schoonmakers in 2012. Treinen vielen uit omdat ze te vies waren om mee te rijden, NS-kantoorpersoneel was onwennig aan het poetsen. Het zware schoonmaakwerk bleek behoorlijk tegen te vallen. [3]
Waarom worden mensen met nuttige beroepen zo onderbetaald?
Volgens de Britse antropoloog en anarchist David Graeber is ongeveer driekwart van alle baantjes zogeheten bullshit jobs. Het nuttige werk wordt gedaan door maar een klein deel van de bevolking. Bent u boer, uitvinder, techneut, verzorgende, onderzoeker of schoonmaker? Vrachtwagenchaffeur, bewaker, huisarts of fabrieksoperator? Gefeliciteerd, u maakt onderdeel uit van de dunne zuil waarop onze maatschappij rust. Bent u beleidsmedewerker, pr-man, algemeen manager, huisstijlmanager, senior adviseur diversiteit of operational comptroller? Sorry, u kunt gemist worden.
Toch weet iedereen dat de mensen uit de tweede genoemde groep over het algemeen veel hogere salarissen krijgen dan degenen met nuttige beroepen uit de eerste groep. Deze mensen worden uitgeknepen, op flexcontracten gezet en dergelijke. Dit komt, is mijn theorie, omdat hun werk zo belangrijk is, dat de powers that be zich niet kunnen veroorloven dat ze uitvallen. Daarom werden hun functies redundant gemaakt. Dat heeft weer tot gevolg dat de macht van een individuele werker kleiner wordt. Een flexwerker heeft nauwelijks macht op het werk. Flexwerkers worden ook op uurbasis slechter betaald dan vaste medewerkers. Het is vrij gemakkelijk om een schoonmaker te vervangen door een andere schoonmaker. Of door een immigrant uit een ander land. Voor de bullshitbanen zijn er merkwaardig genoeg nooit immigranten nodig, waar de exorbitante salarissen wel op wijzen…
Bronnen
1. Pubs replaced the banks in Ireland in 1970 and the economy was fine, Business Insider (2016)
2. What would actually happen if all banks went on strike? – Vice, 2016
3. FNV: NS breekt staking schookmakers, treinreiziger.nl
Het bericht Waarom verdienen de nuttigste mensen het minste? verscheen eerst op Visionair.