Elke keer horen we het woord terrorist voorbijkomen, als politici weer eens om de hete brij van geopolitieke en ideologische meningsverschillen heen proberen te draaien. Wat is een terrorist, en wat is er werkelijk aan de hand?
Terrorisme: een tactiek
Terrorisme is een vorm van asymmetrische oorlogsvoering, waarbij het doel van de operaties is om door middel van grof geweld angst aan te jagen, politieke besluitvorming te beïnvloeden of de rechtsorde te ondermijnen. In de woorden van artikel 82a van het Nederlandse Wetboek van Strafrecht: Onder terroristisch oogmerk wordt verstaan het oogmerk om de bevolking of een deel der bevolking van een land ernstige vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie wederrechtelijk te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen. Let overigens op de brede implicaties van dit wetsartikel. Iedere handeling met als oogmerk de ‘fundamentele fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen’ kan worden betiteld als terroristische handeling.
Goyaałé (Geronimo) bood met een groepje andere Apaches tot het bittere einde verzet tegen de Amerikaanse indringers. Een terrorist, vonden de Amerikanen in die tijd, gezien zijn bloeddorstige optreden. Een vrijheidsstrijder, vinden velen nu.
Terrorisme kan worden gebruikt om de slachtoffers angst aan te jagen, een overreactie van de overheid uit te lokken of de overheid te delegitimeren. De wrede Mongoolse veroveraar Genghis Khan en zijn nakomelingen Hoelagoe en Timoer Lenk gebruikten geregeld terroristische tactieken om hun tegenstanders schrik en vrees aan te jagen. Deze tactieken werden door anderen, zoals Johan Pieterszoon ‘VOC-mentaliteit’ Coen, ook met groot enthousiasme toegepast. Als de bevolking banger wordt voor de terrorist dan voor de eigen overheid, wordt deze gedelegitimeerd, althans: als de overheidsheerschappij is gebaseerd op angst. Inderdaad komt hier een groot deel van het gezag van de overheid vandaan.
Wie zijn terroristen?
Letterlijk vertaald zijn terroristen: zij die angst zaaien. Ook overheden kunnen angst zaaien,we spreken dan van een terreurbewind of staatsterrorisme. Iedere groep die kiest voor terroristische tactieken is een terroristische groep. Dit is ook het enige gemeenschappelijke aan terroristen: de tactiek die ze delen. Het heeft dus weinig zin om over een internationale samenzwering van terroristen tegen mensen van goede wil te spreken, zoals bijvoorbeeld de nogal met zichzelf ingenomen eurocommissaris Timmermans doet. Het geeft weliswaar de luisteraars een goed gevoel, namelijk dat ze behoren tot de krachten van het Goede, maar met de grondoorzaken van terrorisme heeft het weinig te maken.
Wat doe je tegen terroristen?
Op dit moment wordt terrorisme voornamelijk door jihadistische groepen gehanteerd, maar in het verleden waren er ook andere groepen, zoals anarchisten (RAF, CCC), dierenbeschermers (ALF) of nationalistische groepen (IRA, ETA) actief. We zagen reeds dat terrorisme een tactiek is en dat het gebruikmaken van terrorisme het enige overeenkomende kenmerk van terroristen is. Om terrorisme te bestrijden, moet je er dus voor zorgen dat terroristische tactieken ineffectief en/of onaantrekkelijk worden.
Om een terroristische daad te plegen moet een terrorist eerst de crime scene verkennen, surveillance in security jargon. Dit kan met counter surveillance tegengegaan worden, maar een terrorist kan ook via Google Streetview onderzoek doen. Zoals we aan de aanslagen met vrachtwagens in Nice en Berlijn zagen, is het ondoenlijk om alle mogelijke aanslagen te voorkomen. Er zijn domweg teveel effectieve methoden om met low-tech middelen veel mensen te vermoorden, waarover ik hier om begrijpelijke redenen niet zal uitweiden.
Belangrijk is ten eerste dat je het laaghangende terroristische fruit weghaalt. Dit kan bijvoorbeeld door zwaarbewapende rapid response teams met eenpersoons helikopters, bewakingsdrones met patroonherkenning bij evenementen en het droogleggen van het moeras waarbinnen terroristen zich schuil kunnen houden. Milieus waar terrorisme wordt opgehemeld moeten worden gesaneerd. Bijvoorbeeld door gegronde grieven op te lossen en door religie of andere irrationele overtuigingen gedreven haatzaaiers, die aanzetten tot moord en ander geweld, uit te zetten of te heropvoeden. Vreedzaam verzet tegen maatschappelijke misstanden moet mogelijk zijn en blijven. Per slot van rekening kunnen we in Nederland en België niet echt van een democratie spreken. De grens moet worden getrokken, waar wordt gedreigd met de dood of lichamelijk letsel, of erger.
Het bericht Terrorist is onzinbegrip verscheen eerst op Visionair.