Waar enkele jaren geleden kweekvlees meer dan 100 000 dollar per hamburger kostte om te maken, is de kostprijs per hamburger nu gedaald tot rond de 11,36 dollar, meldt Mosa Meat, een spin-offbedrijf van Maastricht University [2]. Als deze trend doorzet, zal de prijs van kweekvlees onder die van natuurlijk vlees komen te liggen. Wat zijn de gevolgen?
Hoe wordt kweekvlees geproduceerd?
Een cel beschikt niet over magische zintuigen waarmee deze kan vaststellen of deze deel uit maakt van een dier of niet. Een cel groeit en deelt als deze de juiste prikkels en voedingsstoffen krijgt. Dit is wat er in feite gebeurt in de laboratoria waar kweekvlees wordt geproduceerd. Stamcellen van bijvoorbeeld runderen beginnen met delen en worden blootgesteld aan elektrische en andere prikkels, waardoor ze spierweefsel beginnen te vormen.
Kan de prijs nog verder dalen?
Uitgaande van first principles zal de uiteindelijke kostprijs dalen tot de kosten van de inputs. Dit zijn energie, voedingsoplossingen en het onderhouden van de voorziening van kweekcellen, met hierbij een beperkte opslag voor huisvesting, personeel, patentvergoedingen en research and development. Uit een studie van Hanna Tuomisto et al. in 2011 [1] bleek dat kweekvlees 7-45% minder energie, 99% minder land en 82-96% minder water vereist dan intensieve veehouderij. Hierbij gingen de onderzoekers uit van gekweekte cyanobacteriën als bron voor de nutriënten. Aangezien land schaars is en zeker met een sterk toegenomen wereldbevolking duur, zou dit in principe de kosten voor kweekvlees ver onder de helft voor die van conventioneel vlees brengen. Dit zou voor 250 g vlees, de hoeveelheid die in een hamburger zit, de kostprijs enkele tientallen cent maken. Weer twee ordes van grootte minder dus. Dit komt ook als geroepen.
Kweekvlees, of cultured beef, wordt in hoog tempo goedkoper. De ontwikkelaars verwachten rond 2025 de eerste productie voor op de markt. -culturedbeef.org
Wat zullen de gevolgen zijn als kweekvlees massaal wordt geproduceerd?
Op dit moment dreigt een ecologische ramp, omdat voorheen voornamelijk vegetarische volkeren, zoals de Chinezen en Indiërs, massaal overgaan op een vleesrijker dieet. We hebben het land niet om het veevoer te produceren voor het vee dat dit vlees moet gaan leveren. Deze ramp, kort gezegd, zal afgewend worden door middel van kweekvlees. Grote stukken land waar nu veeteelt plaatsvindt, kunnen voor andere doeleinden, zoals natuur, worden benut. Kleine dichtbevolkte landen zoals Nederland, België en Bangladesh kunnen voedselonafhankelijk worden.
De hoeveelheid dierenleed zal drastisch afnemen. Weliswaar moeten er nog cellen geoogst worden uit vee, maar uit elke geoogste cel kan maar liefst 1 biljoen cellen gekweekt worden. Om een indruk te geven: uit elke gram geoogst spierweefsel, ruwweg een theelepel, kan zo een miljoen ton vlees (genoeg voor een halve hamburger voor elk mens) geoogst worden. In principe zou je met een handvol donorrunderen dus de gehele wereld van overvloedig vlees kunnen voorzien.
Aanvullend voordeel is dat het vlees voorzien kan worden van meervoudig onverzadigde vetzuren en dergelijke.
Er zijn enkele religieuze sektes die graag zien dat hun vlees kosher of halal geslacht wordt. Dit gebeurt echter met een reden: zo wordt alle bloed uit het lichaam gepompt en bloed wordt als onrein gezien door joden en moslims. Als er geen bloed is, is het ook niet meer nodig om ritueel te slachten. [3]
Zijn er ook nadelen?
Ja. Op dit moment bestaan er honderden runderrassen, zo ook van ander vee dat vlees levert. Deze diversiteit zal alleen behouden blijven als we reservaten voor traditionele landbouw inrichten. Dit kan een recreatieve functie krijgen.
Om schimmels en bacteriën te weren, moeten de cellen beschermd worden met natriumbenzoaat of andere conserveermiddelen. Natriumbenzoaat kan reageren met vitamine C en zo overgaan in het kankerverwekkende benzeen.
Vee is in staat zichzelf voort te planten. Als we overgaan op hightech weefselkweek, dan betekent dit dat we ons lot verbinden aan een techniek die op dit moment alleen kan functioneren in een geavanceerd, globaal economisch systeem.. Valt deze techniek uit, dan zullen we de hongerdood sterven.
Per saldo denk ik dat de voordelen ruimschoots opwegen tegen de nadelen. De afhankelijkheid van high tech is wel een enorm punt van zorg en zal geadresseerd moeten worden, voordat deze techniek massaal uitgerold wordt.
Bronnen
1. Environmental impact of cultured meat production, Environ. Sci. Technol., 2011, 45 (14), pp 6117–6123 DOI: 10.1021/es200130u
2. Cultured Meat, nexussite Universiteit Maastricht
3. Cultured Meat, Wikipedia
Het bericht Kweekvlees binnen enkele jaren goedkoper dan slachtvlees verscheen eerst op Visionair.