Een geliefd argument van mortalisten is dat onsterfelijkheid zal leiden tot een bevolkingsexplosie. Immers, elk mens heeft recht op gezinsvorming volgens het Universele Verdrag voor de Rechten van de Mens UVRM. Beide lijkt elkaar te bijten. Hoe zouden we dit op kunnen lossen?
De sombere voorspellingen van Malthus en de Club van Rome
Dominee, demograaf en econoom Thomas Malthus (1766-1834), die ook enige wiskundige kennis bezat, theoretiseerde dat de menselijke bevolking altijd zou groeien. Dit zou doorgaan tot er meer mensen waren dan voedsel – de bevolking groeit namelijk exponentieel, de hoeveelheid voedsel aritmetisch. Hongersnoden zouden uitbreken, waardoor de bevolking weer teruggebracht zou worden tot het peil dat het ecosysteem aan kan. Van biologische soorten weten we dat dit mechanisme opgaat. Een populatie dieren breidt zich uit tot het ecologische maximum is bereikt. Dan volgt de ineenstorting. Een bekend voorbeeld is de lemming, een knaagdier dat op de toendra leeft. Om de zoveel jaar bereikt het aantal lemmingen een piek. Je ziet de toendra dan zwermen met enorme groepen lemmingen. Daarna stort de populatie weer in, omdat het voedsel opraakt, roofdieren zich op de lemmingen storten en er ziektes uitbreken.
Een verhaal dat sterk op dat van Malthus lijkt is dat van de Club van Rome. Van een groot aantal grondstoffen, zoals lood, koper en olie, berekenden ze hoe lang de aardbewoners er mee konden doen bij de geprojecteerde groei. De berekeningen wezen op een onvermijdelijke ineenstorting rond 2030.
De bevolking van de aarde zit op dit moment ver boven de ecologische draagkracht. Er is ongeveer anderhalf keer zoveel land nodig als er op aarde aanwezig is. Het deficit wordt gedekt door roofbouw. Onsterfelijkheid lijkt op een dergelijke aarde geen goed idee. Immers, onsterfelijke mensen krijgen kinderen, die ook weer kinderen krijgen et cetera. Een soort reeks van Fibonacci met onsterfelijke konijnen.
Een soort omgekeerde reeks van Fibonacci zou de oplossing kunnen brengen. We kennen ieder mens het recht toe maximaal één kind te krijgen met een ander mens. Stel, er zijn X onsterfelijke mensen. In het ergste geval krijgen alle onsterfelijke mensen één kind. Dat betekent dat er 1/2 X onsterfelijke mensen bijkomen. Ook deze genieten uiteraard het recht op kinderen te krijgen. Echter, er zijn maar half zoveel van deze generatie. Dat betekent dat zij slechts X/4 niuwe mensen voort kunnen brengen, enzovoort. Er ontstaat dan een aritmetische reeks, 1 + 1/2 + 1/4 + 1/8 + …. + 1/2∞, wiskundig uitgedrukt als 
Zelfs in een overbevolkt land zoals India neemt de welvaart elk jaar sterk toe. Bron: borgenproject.org
Op dit moment zitten we al ver boven de draagkracht van de aarde – met de huidige technieken. Een verdubbeling van de bevolking tot 2X zou dit probleem verdubbelen. Gelukkig kloppen de verhalen over de draagkracht van de aarde niet. Wij mensen zijn namelijk de enige soort die de draagkracht van de aarde belangrijk kunnen vergroten. We gebruiken nu maar één promille, een duizendste, van alle zonne-energie die op aarde valt. Van de rest van de arde kunnen we dan een natuurgebied maken. Zo zouden we in woestijnen zonnepanelen kunnen leggen en de mens onderbrengen in arcologieën, gesloten systemen als reuzensteden. We kunnen grondstoffen – die immers uit onvernietigbare atomen bestaan – kunnen recyclen en hergebruiken. En elders in het zonnestelsel is er nog ruimte genoeg. Venus, Mars, Mercurius, de maan, de planetoïdengordel. En dan zwijgen we nog over de gasreuzen.
Het bericht Zal onsterfelijkheid leiden tot een bevolkingsexplosie? verscheen eerst op Visionair.